Paard & Voer
Wat eten wilde paarden?
In het wild levende paarden, bijvoorbeeld in de Franse Camargue, trekken 14 tot 16 uur per dag door hun gebied op zoek naar iets eetbaars. Ze hebben hierbij de keuze uit een groot aantal soorten grassen, kruiden en zaden (ruwvoer). Ze weten vaak goed wat wel en niet geschikt voor hun is. Riet vinden paarden ook erg lekker. Een paard is dus van nature gewend om een groot deel van de dag (60 - 70 %) bezig te zijn met grazen. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld een kat, die maar heel weinig tijd kwijt is met eten en maar liefst 15 uur per dag slaapt.
Natuurlijk gedrag van een paard
Als je paarden zou kunnen vragen wat ze het liefste doen, zouden ze zeggen: ‘’eten, eten en nog eens eten’’. Het voortdurende zoeken naar voedsel zorgt er voor dat de paarden in beweging blijven en dat ze zich niet vervelen.
Paarden die hele dagen op stal staan en geen slowfeeder hebben zullen dan ook vaak stalondeugden ontwikkelen. Ik heb dit zelf pas gezien op een manege, daar krijgen ze gewoon het ruwvoer los in de stal. De paarden stonden met hun tanden op de tralies te bijten, omdat ze niks te doen hadden.
Eten & drinken: In ideale omstandigheden heeft een paard 24 uur per dag de mogelijkheid om ruwvoer te eten. Een paard dat te weinig ruwvoer krijgt zal vaak zijn stalbodem opeten of zelfs zijn eigen mest. Vergeet ook niet om ervoor te zorgen dat een paard altijd de beschikking heeft over schoon water.
Huisvesting: Helemaal de natuur nabootsen zal niet gaan, zeker niet als je maar een beperkte ruimte hebt. Een inloopstal heeft zelf wel mijn voorkeur, omdat een paard dan zelf kan kiezen of hij binnen of buitens staat. Tegenwoordig zie je steeds meer Paddock Paradises. Dit zijn meestal zandpaden (tracks) met verschillende voerpunten met hooi. Natuurlijk moet een paard ook contact met soortgenoten kunnen hebben, want het is een kuddedier.
Welke soorten ruwvoer zijn er?
Gras varieert erg in de voedingswaarde. Jong (kort gras) bevat veel suikers en je paard kan er snel dik van worden. Hoe ouder het gras, hoe stengeliger het wordt. Dit gras bevat minder energie maar meer vezels. De suiker- en fructaanwaardes kunnen per dag wisselen. Dit is onder andere afhankelijk van de temperatuur, bemesting, vochtigheid en zon. Hoge waardes kunnen leiden tot hoefbevangenheid. Via deze link kan je de fructaan waardes per dag in de gaten houden.
Hooi is gedroogd gras. Door het drogen is het lang houdbaar (zeker 1,5 jaar). Hooi is na gras het beste natuurlijke voedsel voor een paard. De hoeveelheid energie in hooi kan variëren! De kwaliteit hangt af van het ras, het tijdstop van maaien en het droogproces. Tijdens het drogen en bewaren gaat een deel van de vitaminen verloren. Het is daarom belangrijk om je paard een vitaminekorrel te geven als je geen krachtvoer geeft waar ook vitamines in zitten.
Goed hooi heeft een licht groengele kleur en ruikt fris.
Kuilgras is nog nat gras dat door fermentatie geconserveerd wordt. Teveel fermentatie is schadelijk en lijdt tot broei en verzuring, daarom wordt het in folie verpakt. Als de folie open is gaat de fermentatie verder en kan het gaan schimmelen. Daarom moet het binnen 3 tot 5 dagen na opening worden opgevoerd. In kuilgras zit veel energie, dus minder geschikt voor paarden die niet veel arbeid verrichten. Voor paarden moet het drogestof gehalte tussen de 55 en 65 procent zijn, dit is voordroogkuil en minder nat als bijvoorbeeld koeienkuil.
Stro kan als structuurgevend ruwvoer dienen en geeft afleiding.
Luzerne vinden paarden erg lekker. Het is rijk aan eiwit, maar arm aan suikers.
Meten is weten. Als je de exacte voedingswaarde van je ruwvoer wilt weten, kan je het beste een ruwvoeranalyse laten doen. Of het ergens kopen waar ze dit al hebben gedaan. Je kunt dan het krachtvoer en supplementen die je geeft aanpassen op de voedingswaarde van het ruwvoer.
Hoeveel hooi of kuil heeft een paard nodig?
Een paard heeft 1 tot 1,5 % van zijn lichaamsgewicht nodig aan ruwvoer (droge stof).
Een paard van 600 kg heeft dus 600 x 1,5 % = 9 kilo ruwvoer nodig.
Hooi bestaat voor ongeveer 20% uit water en 80% uit droge stof.
Je moet daarom de 9 kilo delen door 0,8 = 11,25 kilo hooi.
Je kunt het hooi in een grote tas doen (bijvoorbeeld van de Ikea) en dan wegen met een weger die je voor koffers gebruikt. Het is aan te raden om er 1 zonder batterijen te nemen, want die gaan snel leeg.
Kuilgras voor paarden bestaat uit 55 tot 65 % uit droge stof, dus daar heeft een paard meer van nodig als van hooi.
Voor een paard van 600 kg kom je op 9 gedeeld door 0,6 = 15 kilo kuilgras.
Natuurlijk moet je ook kijken hoe dik je paard is. Blijft hij mooi op hetzelfde gewicht dan geef je de juiste hoeveelheid ruwvoer. Valt hij af, dan moet je meer geven. Wordt hij te dik, dan moet je minder geven.
Een slowfeeder is een handig hulpmiddel om je paard af te laten vallen, omdat hij minder hooi tegelijk kan eten.
Weet je niet goed of je paard te dun of te dik is? Klik dan op onderstaande link om zijn body condition te berekenen.
Body Condition Score paard berekenen | Pavo geeft advies | Pavo
Hoe werkt de spijsvertering van een paard?
Tussen de mond en de mest vindt de spijsvertering plaats. Tijdens het kauwen maakt het paard speeksel aan, dit is belangrijk om het zuur in de maag en dunne darm te neutraliseren. Te veel maagzuur vergroot de kans op maagzweren. Dit kan pijn en onrust geven. Daarom is het belangrijk voldoende ruwvoer te verstrekken.
Het paard heeft relatief een kleine maag. Het heeft een volume van ongeveer 8 tot 15 liter. Dit is slechts 7 procent van het hele maagdarmkanaalvolume. Vanuit de maag gaat het voedsel al snel naar de darmen. In de dunne darm wordt vet, zetmeel, suiker en eiwit afgebroken door enzymen. In de dikke darm werken bacteriën op volle toeren om het voedsel af te breken. Hierbij komt ook warmte vrij waardoor de dikke darm ook een functie heeft om het lichaam op temperatuur te houden. Een verstoring in de balans tussen nuttige en minder nuttige bacteriën kan buikpijn geven (koliek).
Hoe lang moet je er over doen om van voer te wisselen?
Een nieuwe voorraad kracht en ruwvoer vermeng je drie tot vijf dagen lang met het oude voer, langzaam opbouwend. Gaat het paard in het voorjaar in de wei, dan duurt het langzaam opvoeren zelfs 10 tot 20 dagen. Neem geen risico, anders dreigt in de darm een verkeerde gisting met als gevolg koliek.